دکتری تاریخ اهل بیت(ع)،مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، جامعه الصطفی (ص) العالمیه، قم، ایران.
چکیده
مسئله دعوت و جزئیات مرتبط با آن در منابع متقدم ثبت شده است و با وجود تفاوت‌های الفاظ، در بیان اصل ماجرا و کیفیت آن مشابهت‌های بسیار وجود دارد. نکته مهم در بیان و تبیین این ماجرا، تصریح به خلافت امام علی (ع) است. حذف و اضافاتی در منابع متقدم و متأخر و در آثار و تحلیل‌های مستشرقان دیده می‌شود که با توجه به انگیزه‌های سیاسی و یا اعتقادی صورت گرفته است. در پژوهش حاضر با تمرکز بر گزارش‌های موجود در آثار تاریخ‌‌نگاران متقدم مانند ابن هشام ، ابن سعد، طبری و ابن اثیر و ابن کثیر تصویری از ماجرای مرحله دوم دعوت، مشهور به انذار العشیره ارائه می‌شود تا با مقایسه آثار تحریف‌‌گر متقدمین و متأخرین، نقص در روایتگری تاریخی و عدم حفظ امانت مشهود و مشخص شود. براساس دستاورد پژوهش حاضر در دو منبع تاریخ طبری و الکامل فی التاریخ ابن اثیر، پیامبر (ص) در پایان دعوت از خویشان خود، امام علی (ع) را با تعبیر «ان هذا اخی و وصیی و خلیفتی» خلیفه پس از خویش اعلام کرد. این درحالی است که طبری در تفسیرش و ابن کثیر در کتاب تاریخی و تفسیرش با تعبیر «ان یکون اخی و کذاو کذا» این حقیقت تاریخی تحریف کرده‌‌اند. در چاپ اول کتاب حیات محمد (ص) نگاشته محمد حسین هیکل، تعبیر خلیفتی آورده شده، اما در چاپ دوم حذف شده است. به‌‌طور قطع، تغییر نقل‌‌قول‌‌ها و حذف نکته مهم تاریخی به‌‌سبب تمایلات فرقه‌‌ای و مذهبی از ارزش کار علمی می‌‌کاهد.
)